Śmierć bliskiej osoby to niezwykle trudne doświadczenie, które wymaga od nas podjęcia wielu działań mimo trudnej sytuacji emocjonalnej. Ten poradnik przeprowadzi Cię przez wszystkie niezbędne kroki i formalności.
Pierwsze kroki po śmierci bliskiej osoby
Stwierdzenie zgonu jest pierwszą i najważniejszą czynnością. W zależności od okoliczności śmierci, kartę zgonu wystawia1:
- Lekarz rodzinny lub lekarz pogotowia – gdy śmierć nastąpiła w domu
- Lekarz prowadzący – w przypadku zgonu w szpitalu
- Prokurator – w sytuacji śmierci w wyniku wypadku lub przestępstwa
Niezbędne dokumenty i formalności urzędowe
Uzyskanie aktu zgonu
Zgon należy zgłosić w Urzędzie Stanu Cywilnego w ciągu 3 dni od wystawienia karty zgonu, a w przypadku choroby zakaźnej – w ciągu 24 godzin3. Do uzyskania aktu zgonu potrzebne będą:
- Karta zgonu
- Dowód osobisty osoby zmarłej
- Dokument tożsamości osoby zgłaszającej
Pierwszy odpis aktu zgonu jest bezpłatny1. Za kolejne odpisy trzeba uiścić opłatę.
Organizacja pogrzebu
Wybór zakładu pogrzebowego
Zakład pogrzebowy pomoże w załatwieniu większości formalności. Do zakładu należy dostarczyć4:
- Kartę zgonu
- Akt zgonu
- NIP osoby zmarłej i współmałżonka
- Legitymację ZUS zmarłego i współmałżonka
- Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo
Zasiłek pogrzebowy
Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy w wysokości 4000 zł, należy przygotować:
- Odpis skrócony aktu zgonu
- Dokumentację medyczną stwierdzającą przyczynę śmierci
- Dowód tożsamości osoby uprawnionej
- Faktury potwierdzające koszty pogrzebu
Sprawy do załatwienia po pogrzebie
Formalności urzędowe
Po ceremonii pogrzebowej należy:
- Zamknąć rachunki bankowe zmarłego
- Wypowiedzieć umowy (telefon, media)
- Wymeldować osobę zmarłą
- Rozpocząć procedurę spadkową
Sprawy spadkowe
Na podjęcie decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o śmierci spadkodawcy8. Oświadczenie można złożyć przed sądem lub notariuszem.
Wsparcie psychologiczne
Jak radzić sobie z żałobą
Przeżywanie żałoby jest procesem naturalnym i każdy przechodzi go inaczej. Warto pamiętać, że:
- Nie należy powstrzymywać się od wyrażania emocji
- Rozmowa o zmarłym pomaga w przepracowaniu straty
- Wspominanie i przeglądanie zdjęć jest częścią procesu żałoby
Kiedy szukać pomocy specjalisty
Pomoc psychologa może być potrzebna, gdy:
- Występuje przedłużające się obniżenie nastroju
- Pojawia się izolacja od świata zewnętrznego
- Zaniedbywane są codzienne obowiązki
- Pojawiają się myśli samobójcze
Wsparcie dla rodziny w żałobie
Jak pomóc bliskim
Osobom w żałobie można pomóc poprzez:
- Regularne utrzymywanie kontaktu
- Oferowanie konkretnej pomocy w codziennych sprawach
- Wysłuchanie i pozwolenie na wyrażanie emocji
- Wspólne wspominanie osoby zmarłej
Grupy wsparcia
Wartościową formą pomocy są grupy wsparcia, gdzie można spotkać osoby w podobnej sytuacji. Działają one przy:
- Hospicjach
- Fundacjach
- Poradniach psychologicznych
- Ośrodkach Interwencji Kryzysowej
Praktyczne wskazówki
Lista spraw do załatwienia
Należy powiadomić następujące instytucje:
- ZUS (w sprawie zasiłku pogrzebowego i ewentualnej renty rodzinnej)
- Miejsce pracy lub nauki zmarłego
- Bank (w celu zamknięcia kont)
- Dostawców mediów i usług
Dokumenty do przechowania
Warto zachować następujące dokumenty:
- Akt zgonu (kilka odpisów)
- Dokumentację medyczną
- Faktury za usługi pogrzebowe
- Dokumenty spadkowe
Pamiętaj, że w tak trudnym okresie nie musisz wszystkiego załatwiać samodzielnie. Profesjonalne zakłady pogrzebowe oferują kompleksową pomoc w organizacji pochówku i załatwianiu formalności, co pozwala rodzinie skupić się na przeżywaniu żałoby i godnym pożegnaniu bliskiej osoby.